Een alternatief is om de oude stator door een nieuwe imitatie te vervangen, maar dat wordt ten stelligste afgeraden als het niet noodzakelijk is: de kwaliteit van de nieuwe stators is zozo. Bovendien horen stator en rotor (en CDI-unit) bij elkaar in een setje.
Hoewel de PVC-bekabeling en mantel van deze stator keihard is geworden door hitte en ouderdom, plaatsen we deze na reparatie dus gewoon terug. De spoelen/sensors op deze stator zien er verder ook nog keurig uit, veel beter dan wat we online aan tweedehands kunnen vinden.
Dat deze Honda MT tot de eerste typen behoort -- het bouwjaar is ergens voor 1986 -- kun je zien aan "het eitje" op het carterdeksel en de opening voor een trapas op de achterbrug. Een brommer was destijds in Nederland immers niet meer dan een fiets met hulpmotor, wat betekende dat ook schakelbrommers trappers moesten hebben en naar "fiets-stand" omgeschakeld moesten kunnen worden. Later is deze eis komen te vervallen en monteerde je "steppies".
In een volgende verbouwing vervang ik het eitje en de open carterkap door een gesloten carterkap. Wordt hij tezijnertijd ook overgespoten, dan kan ik de bussen voor de trapas van de achterbrug laten afslijpen en dichtlassen, of een achterbrug voor een nieuwer model eronder zetten. In dat laatste geval wordt ook de achterremkabel vervangen door een remstang.
Zowel over de koperen verbindingen als op de connectors doen we krimpkous. Daarvoor gebruiken we expres transparante kous, zodat je later gelijk kunt zien of de verbinding nog in orde is.
Als laatste draaien we tape speciaal bedoeld voor kabelbomen over de nieuwe draden heen, waarna deze stator er weer keurignetjes uitziet. Let op dat je geen gewone elektriciteitstape op je draadbomen gebruikt; dat wordt na verloop van tijd altijd een vieze plakboel.
Het was nog een hele zoektocht naar de juiste kabels met de juiste kleuren en de juiste stekkers.
De bekabeling van een motorfiets wordt nooit gesoldeerd, omdat soldeerlassen zouden breken van de trillingen. Dat betekent dat je altijd geknepen aansluitingen gebruikt en flexibele koperdraden met een PVC-mantel. Siliconenkabels kunnen weliswaar veel beter tegen de hitte, maar het materiaal is te zacht voor geknepen stekkers: de tang perst de mantel tussen de lipjes van de stekker uit.
De stekkers destijds gebruikt voor deze brommer (en andere oude Japanse brommers/motorfietsen) worden zowaar nog gefabriceerd (in een vintage-reeks) door de originele Japanse fabrikant (Sumitomo).
Ik heb gelijk genoeg draad en stekkers gekocht om straks zelf een paar complete sets kabelbomen te maken. Op die manier kan ik gelijk ook een paar aanpassingen doen aan het elektrische schema.
Nu de stator in zijn oude staat is hersteld, kunnen we die weer terugplaatsen in het blok. Het streepje op de grondplaat moet daarbij uitlijnen met de rand in het carter. Op de stator zit onder andere een sensor die de elektronische ontsteking (CDI) aanstuurt, en de timing daarvan is afhankelijk van een goede uitlijning.
Na het terugplaatsen van de rotor moet je de moer op de krukas flink aandraaien. Eigenlijk heb je hierbij speciaal gereedschap nodig om de krukas tijdelijk te fixeren. Wij doen dat door een grote schroevendraaier door een van de gaten van de rotor op de grondplaat van de stator te plaatsen. Maar als je dat niet heel voorzichtig/precies doet, dan verpest je je spoelen of breekt er iets af, dus zo'n shortcut zouden we nooit aan een ander aanraden! 😉 (serieus!)
De bedrading van de Honda MT is georganiseerd rondom een set van drie kabelbomen (een middenstuk, een voorstuk en een achterstuk) en de lichtschakelaar, de accu en de eerder besproken (en gerepareerde) stator.
De hele boel draait op 6 volt, wat betekent dat de verlichting niet al te fel is. Een extra moeilijkheid met de oudste modellen van de MT is dat er geen fatsoenlijke stroomregelaar op zit maar alleen een enkelvoudige diode.
Daarnaast zit er een grote weerstand onder de cockpit gemonteerd om de stroom van de dynamo op te nemen (en om te zetten in warmte) als de verlichting uitstaat.
Veel voorkomend probleem was dat de bedrading ergens niet goed aangesloten was of de weerstand en/of de accu niet in orde, waardoor je 6V-lampen allemaal doorbrandden 😱
Om te beginnen heb ik alle bedrading, de accu, de stuurschakelaars, de achterremlichtschakelaar, de verlichting voor en achter, en de losse onderdelen (weerstand, claxon, diode, CDI-unit, clignateur, bobine, bougiekabel) verwijderd om te kijken wat daar allemaal aan moest gebeuren.
Wat rest is het kale buizenframe waarop ik straks alles weer vanaf scratch kan opbouwen met schoongemaakte/gereviseerde/gerepareerde/vervangende onderdelen.
Aan de voorkant heb ik ook alles uit elkaar gehaald: dat betekent het contactslot, de indicatielampjes en de tellerverlichting uit het tellerhuis gewipt, en de claxon, de weerstand en de koplamp verwijderd.
Zoals je ziet is ook aan de voorste kabelboom ooit een reparatie uitgevoerd met een kroonsteentje 🙄
Aan de voorkant heb ik ooit een simpel alarm aangelegd: Onder de cockpit zat een schakelaartje dat alleen geen contact maakte als het stuur helemaal ingedraaid was (op het stuurslot). Met een schakelaar weggestopt onder de tank kon ik daar stroom opzetten, wat betekende dat een claxon afging als iemand probeerde het stuur naar het midden terug te draaien.
Weg ermee! Na de RDW-keuring moet deze brommer->motor van een echt alarm en een tracker worden voorzien.
Om te beginnen heb ik alle losse onderdelen die in de ultrasoon-cleaner kunnen daarin een rondje laten maken. Daarvoor heb ik de cleaner gevuld met water en groene zeep.
De grotere onderdelen heb ik afgewassen in een teiltje met zeepsop. En de kabelbomen, lampen en andere elektrische onderdelen afgenomen met een poetsdoek gedrenkt in dezelfde sop.
De stekkers van de kabelbomen hebben een speciale behandeling gekregen: Voor de eerste ronde heb ik de ultrasoon-cleaner weer met water en groene zeep gevuld. In de tweede ronde is hij gevuld met azijn en keukenzout om zoveel mogelijk van de oxidatie te verwijderen. En voor de derde ronde heb ik de cleaner gevuld met gewoon water om alle (azijn)zuur goed uit de stekkers weg te spoelen.